Abstract
The changes that take place in the modern world make it difficult, especially for elderly persons, to adapt to the constantly transforming environment. One of the most effective ways to prevent the marginalization of senior persons and enable their active inclusion in the structures of the society of the 21st century is using the lifelong learning opportunities available to "a person of the third age". Lifelong learning is offered by Universities of the Third Age (U3A). In Poland, the first U3A was founded, at the initiative of Professor Halina Szwarc in 1975 at the Centre of Post-Graduate Medical Education (CPGME) in Warsaw, one of its main goals being to include elderly persons in the lifelong learning system. This unit and other universities of the third age that followed, offer space for personal development and socializing and create appropriate conditions for elderly persons to participate in the social life on a regular basis. For more than 40 years, the U3As in Poland have offered programmes that meet the various needs of senior persons, with activities dedicated to broadening their knowledge, education, personal development, developing skills and interests, spending their free time actively and promoting a healthy lifestyle, thus contributing to preventive gerontology and health in the holistic meaning of the term. One of the factors that could affect the structure and implementation of U3A programmes is the evident feminisation of their students. Because of this, educational programmes and other activities offered to U3A students may be selected mainly to suit female interests, reducing the engagement of men to a minimum. Another possible challenge is ensuring the right team of lecturers.
References
(1) Śliwerski B. Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości. Wydawnictwo Impuls. Kraków 2012; 283.
(2) Zych AA. Przekraczając "smugę cienia". Szkice z gerontologii i tanatologii. "Śląsk" Sp. z o.o. Wydaw. Nauk. Katowice 2013; 104.
(3) Frąckowiak A, Półturzycki J. Tendencje rozwojowe edukacji dorosłych. In: Frąckowiak A, Półturzycki J, editors. Edukacja dorosłych w wybranych krajach Europy. Wydawnictwo Żak. Warszawa 2010; 19.
(4) Putz J, Kuratowska Z, Staręga-Piasek J, et al. Optimalization of gerontological care in urban settings. Medical Centre of Postgraduate Education. Warsaw 1980.
(5) Kuźmiar Z, Fronczyk A, Uniwersytety Trzeciego Wieku w edukacji społeczeństwa, In: Horyń W, Maciejowski J, editors. Nauczyciel andragog we współczesnym społeczeństwie. Wydawnictwo UN. Wrocław 2010; 355.
(6) Bielowska K. UTW im. Haliny Szwarc. Warszawa Wykład wygłoszony na Podkarpackiej Jubileuszowej Konferencji "40 lat ruchu UTW w Polsce". Łańcut 19 lutego 2015 roku; 9 https://www.cmkp.edu.pl/wp-content/uploads/2013/05/UTW-H.Szwarc-artykul.pdf [accessed on: 11.04.2019].
(7) Jakubaszek W. Uniwersytet trzeciego wieku w edukacji całożyciowej. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-33457bdf-c2f5-48a8-bb93-515c1e043c10 [accessed on: 17.03.2019].
(8) Leszczyńska-Rejchert A. Człowiek stary i jego wspomaganie – w stronę pedagogiki starości. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Olsztyn 2010; 46.
(9) Konieczna-Woźniak R. Uniwersytety trzeciego wieku w Polsce, Eruditus. Poznań 2001; 46.
(10) Borczyk W, Nalepa W, Knapik B, et al. Standardy działania uniwersytetów trzeciego wieku w Polsce. Ogólnopolska Federacja Stowarzyszeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku Fundacja Rozwoju Ziem Górskich. Nowy Sącz 2014; 12-13.
(11) Welskop W. Uniwersytety Trzeciego Wieku jako forma edukacji ustawicznej, In: Przyszłość edukacji – edukacja przyszłości, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Biznesu i Nauk o Zdrowiu. Łódź 2014; 329-333. DOI: 10.13140/RG.2.1.3006.4725.
(12) Kobylarek A. Uniwersytet trzeciego wieku jako kanał transferu wiedzy i informacji, In: Horyń W, Maciejewski J, editors. Nauczyciel andragog we współczesnym społeczeństwie. Wydawnictwo UN. Wrocław 2010; 366-367.
(13) Ornacka K, Żuraw K. Przestrzeń publiczna dla seniorów? Próba ewaluacji w odniesieniu do doświadczeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku, In: J. Matejek, E. Zdebska, editors. Senior w rodzinie i instytucji społecznej. IRIS Studio. Kraków 2013; 178.
(14) Raport z badania "ZOOM na UTW" Utwór powstał w ramach Programu "ZOOM na UTW" realizowanego przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych "ę" przy wykorzystaniu środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Warszawa 2012; 7-8.
(15) GUS Informacja o sytuacji osób starszych na podstawie badań Głównego Urzędu Statystycznego. Warszawa. wrzesień 2018.
(16) Uniwersytety trzeciego wieku w Polsce w 2018 r. GUS Informacje Sygnalne 29.03.2019.
(17) Kształcenie ustawiczne i jego rola w rozwoju zawodowym człowieka. http://www.wup.kielce.pl/images/stories/CIZ/Ksztalcenie_ustawiczne_www.pdf [accessed on: 13.04.2019].
(18) The status of adult learning and education in Europe and North America REGIONAL REPORT. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000259721/PDF/259721eng.pdf.multi [accessed on: 8.03.2019].
(19) Faure E. Uczyć się, aby być. PWN. Warszawa 1975.
(20) Edukacja. Jest w niej ukryty skarb. Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku pod przewodnictwem J. Delors’a, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich. Wydawnictwa UNESCO. Warszawa 1998.
(21) Lubryczyńska Cichocka K. Rozwój kształcenia ustawicznego w polskich uczelniach wyższych na przykładzie Uniwersytetu Otwartego Uniwersytetu Warszawskiego. Studia BAS Nr 3 (35) 2013; 213-248.
(22) Korzan D. Kształcenie ustawiczne – przegląd literatury. http://www.korzan.edu.pl/pdf/ustawiczne.pdf [accessed on: 15.04.2019].
(23) Lengrand P. Obszary permanentnej samoedukacji. Towarzystwo Wolnej Wszechnicy Polskiej. Warszawa 1995.
(24) Półturzycki J. Koncepcja Ravindry H. Dave i prace Instytutu Pedagogicznego UNESCO w Hamburgu. In: Kruszewski ZP, Półturzycki J, Wesołowska AE, editors. Kształcenie ustawiczne – idee i doświadczenia, Novum. Płock 2003; 116.
(25) Suchodolski B. Edukacja permanentna – rozdroża i nadzieje TWWP. Warszawa 2003; 182-183.
(26) Półturzycki J. Kształcenie ustawiczne i jego konsekwencje dla edukacji. In: Kruszewski Z P, Półturzycki J, Wesołowska EA, editors. Kształcenie ustawiczne – idee i doświadczenia, Novum, Płock 2003; 45-46.
(27) Szarota Z. Starzenie się i starość w wymiarze instytucjonalnego wsparcia. Wydawnictwo Nauk UP. Kraków 2010; 146.
(28) Raport z badania "ZOOM na UTW" Utwór powstał w ramach Programu "ZOOM na UTW" realizowanego przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych "ę" przy wykorzystaniu środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Warszawa 2012; 22.
(29) Kijak R, Szarota Z. Starość. Między diagnozą a działaniami. Strona. Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich. Warszawa 2012; 35.
(30) Tibbitts C, editors. Handbook of Social Gerontology. Societal Aspects of Aging, University of Chicago. Cytowany za Pikuła NG. Poczucie sensu życia osób starszych. Inspiracje do edukacji
w starości Oficyna Wydawnicza "Impuls". Kraków 2015; 35-36.
(31) Fabiś A. Edukacja seniorów – odpowiedź na wymagania współczesności. In: Fabiś A, editors. Unowocześnianie procesu kształcenia dorosłych. Wyzwania Współczesnej Edukacji Dorosłych. vol. 2. Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Kardynała A. Hlonda, Mysłowice 2005; 153-164.
(32) Wnuk W. Kompensacja czy kontynuacja rozwoju poznawczego słuchaczy UTW. In: Przestrzeń życiowa i społeczna ludzi starszych, Dzięgielewska M, editors, Łódź 2000; 213.

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.