Abstrakt
Akromegalia jest rzadką chorobą wywołaną nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu (GH), najczęściej przez gruczolak przysadki, co w konsekwencji prowadzi do nadprodukcji insulinopodobnego czynnika wzrostu 1 (IGF-1), zmian wyglądu i licznych powikłań układowych. Rozrost gruczolaka przysadki i/lub jego leczenie może prowadzić w różnych mechanizmach do niepłodność u pacjentów obu płci. Ciąża w aktywnej akromegalii jest rzadko obserwowana, ale zazwyczaj przebiega bez powikłań. Podczas ciąży stężenia GH i IGF-1 są zwykle stabilne i w większości przypadków nie obserwuje się rozrostu gruczolaka przysadki, pomimo przerwania farmakoterapii.
28-letnia kobieta została przyjęta do Kliniki Endokrynologii z powodu objawów akromegalii i braku miesiączki. Badania hormonalne potwierdziły rozpoznanie akromegalii. Włączono leczenie analogiem somatostatyny (SSA) oraz zakwalifikowano pacjentkę do leczenia chirurgicznego guza przysadki. Po zabiegu operacyjnym stwierdzono utrzymującą się aktywną chorobę spowodowaną resztkową masą guza, wobec czego wznowiono leczenie SSA. W trakcie kilkuletniej obserwacji pacjentka dwukrotnie zaszła w ciążę. W obydwu przypadkach, po potwierdzeniu ciąży przerwano leczenie farmakologiczne SSA. Przebieg obu ciąż był powikłany cukrzycą ciążową. Ponadto, w drugiej ciąży, z powodu utrzymujących się bólów głowy, do leczenia włączono agonistę dopaminy, uzyskując kliniczną i biochemiczną poprawę. Pacjentka urodziła dwoje zdrowych dzieci. Po drugim porodzie powrócono do leczenia SSA, uzyskując kontrolę choroby.
Ryzyko powikłań ciążowych u pacjentek z akromegalią jest nieznacznie wyższe niż w populacji ogólnej, zwłaszcza w przypadkach braku kontroli choroby przed ciążą lub rozpoznania akromegalii w czasie ciąży. W rzadkich sytuacjach wzrostu guza podczas ciąży, z objawami ucisku skrzyżowania wzrokowego lub bólami głowy, należy rozważyć interwencję farmakologiczną lub chirurgiczną.
Bibliografia
(1) Bolanowski M, Ruchała M, Zgliczyński W, et al. Diagnostics and treatment of acromegaly – updated recommendations of the Polish Society of Endocrinology. Endokrynol Pol 2019; 70(1):2-18. DOI:10.5603/EP.a2018.0093.
(2) Grynberg M, Salenave S, Young J, et al.: Female gonadal function before and after treatment of acromegaly. Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism 2010; 95:4518-4525. DOI:10.1210/jc.2009-2815.
(3) Caron P, Broussaud S, Bertherat J, et al.: Acromegaly and pregnancy: a retrospective multicenter study of 59 pregnancies in 46 women. Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism 2010; 95:4680-4687. DOI:10.1210/jc.2009-2331.
(4) Cheng V, Faiman C, Kennedy L, et al.: Pregnancy and acromegaly: a review. Pituitary 2012; 15:59-63. DOI:10.1007/s11102-011-0330-3.
(5) Jallad RS, Shimon I, Fraenkel M, et al.: Outcome of pregnancies in a large cohort of women with acromegaly. Clinical Endocrinology 2018; 88:896-907. DOI:10.1111/cen.13599.
(6) Hannon A, O’Shea T, Thompson C, et al.: Pregnancy in acromegaly is safe and is associated with improvements in IGF-1 concentrations. European Journal of Endocrinology 2019; 180(4):21-29. DOI:10.1530/EJE-18-0688.
(7) Abucham J, Bronstein MD, Dias ML. Management of Endocrine Disease: Acromegaly and pregnancy: a contemporary review. European Journal of Endocrinology 2017; 177(1):1-12. DOI:10.1530/EJE-16-1059.
(8) Assal A, Malcolm J, Lochnan H, et al.: Preconception counselling for women with acromegaly: More questions than answers. Obstet Med 2016; 9(1):9-14. DOI:10.1177/1753495X15598699.
(9) Dias M, Boguszewski C, Gadelha M, et al.: Acromegaly and pregnancy: a prospective study. European Journal of Endocrinology 2014; 170:303-312. DOI:10.1530/EJE-13-0460.
(10) Cheng S, Grasso L, Martinez-Orozco JA, et al.: Pregnancy in acromegaly: experience from two referral centers and systematic review of the literature. Clinical Endocrinology 2012; 76(2):264-271. DOI:10.1111/j.1365-2265.2011.04180.x
(11) Persechini ML, Gennero I, Grunenwald S, et al. Decreased IGF-1 concentration during the first trimester of pregnancy in women with normal somatotroph function. Pituitary 2015 Aug; 18(4):461-4. DOI:10.1007/s11102-014-0596-3.
(12) Muhammad A, Neggers SJ, van der Lely AJ. Pregnancy and acromegaly. Pituitary 2017 Feb; 20(1):179-184. DOI:10.1007/s11102-016-0740-3.
(13) Yen SS. Endocrine – metabolic adaptations in pregnancy. In: Reproductive Endocrinology: Physiology Pathophysiology and Clinical Management. Eds Yen SSC, Jaffe RB & Barbieri RL. Philadelphia: WB Saunders Company 1991.
(14) Yang MJ, Tseng JY, Chen CY, et al.: Changes in maternal serum insulin-like growth factor-I during pregnancy and its relationship to maternal anthropometry. Journal of the Chinese Medical Association 2013; 76: 635-639. DOI:10.1016/j.jcma.2013.07.004.
(15) Katznelson L, Laws ER, Melmed S, et al.: Acromegaly: an Endocrine Society Clinical Practice guideline. Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism 2014; 99:3933-3951. DOI:10.1210/jc.2014-2700.
(16) Gonzalez JG, Elizondo G, Saldivar D, et al.: Pituitary gland growth during normal pregnancy: an in vivo study using magnetic resonance imaging. American Journal of Medicine 1988; 85(2):217-220. DOI:10.1016/S0002-9343(88)80346-2.
(17) Dinç H, Esen F, Demirci A, et al. Pituitary dimensions and volume measurements in pregnancy and post partum. MR assessment. Acta Radiol 1998 Jan; 39(1):64-9.
(18) Kupersmith MJ, Rosenberg C, Kleinberg D. Visual loss in pregnant women with pituitary adenomas. Annals of internal medicine 1994; 12:1473-477. DOI:10.7326/0003-4819-121-7 -199410010-00001.
(19) Kasuki L, Neto LV, Takiya CM, et al. Growth of an aggressive tumor during pregnancy in an acromegalic patient. Endocr J 2012; 59(4):313-9. Epub 2012 Jan 12.
(20) Hannon AM, Frizelle I, Kaar G, et al. Octreotide use for rescue of vision in a pregnant patient with acromegaly. Endocrinol Diabetes Metab Case Rep. 2019 May 20; 2019. DOI:10.1530/EDM-19-0019.
(21) Chanson P, Vialon M, Caron P. An update on clinical care for pregnant women with acromegaly. Expert Rev Endocrinol Metab 2019 Mar; 14(2):85-96. DOI:10.1080/17446651.2019.1571909. Epub 2019 Jan 30.
(22) Haliloglu O, Dogangun B, Ozcabi B, et al.: General health status and intelligence scores of children of mothers with acromegaly do not differ from those of healthy mothers. Pituitary 2016; 19:391-398. DOI:10.1007/s11102-016-0717-2.
(23) Kintiraki E, Papakatsika S, Kotronis G, et al.: Pregnancy-induced hypertension. Hormones 2015; 14:211-223. DOI:10.14310/horm.2002.1582.
(24) Mozas J, Ocon E, Lopez de la Torre M, et al.: Successful pregnancy in a woman with acromegaly treated with somatostatin analog (octreotide) prior to surgical resection. International Journal of Gynaecology and Obstetrics 1999; 65:71-73. DOI:10.1016/S0020-7292(98)00221-5.
(25) de Menis E, Billeci D, Marton E, et al.: Uneventful pregnancy in an acromegalic patient treated with slow-release lanreotide: a case report. Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism 1999; 84:1489. DOI:10.1210/jcem.84.4.5625-5.
(26) Takano T, Saito J, Soyama A, et al.: Normal delivery following an uneventful pregnancy in a Japanese acromegalic patient after discontinuation of octreotide long acting release formulation at an early phase of pregnancy. Endocrine Journal 2006; 53:209-212. DOI:10.1507/endocrj.53.209.
(27) Maffei P, Tamagno G, Nardelli GB, et al.: Effects of octreotide exposure during pregnancy in acromegaly. Clinical Endocrinology 2010; 72:668-677. DOI:10.1111/j.1365-2265. 2009.03706.x.
(28) Ricci E, Parazzini F, Motta T, et al.: Pregnancy outcome after cabergoline treatment in early weeks of gestation. Reproductive Toxicology 2002; 16:791-793. DOI:10.1016/S0890-6238(02)00055-2.
(29) Colao A, Abs R, Barcena DG, et al.: Pregnancy outcomes following cabergoline treatment: extended results from a 12-year observational study. Clinical Endocrinology 2008; 68:66-71. DOI:10.1111/j.1365-2265.2007.03000.x.
(30) Molitch ME. Endocrinology in pregnancy: management of the pregnant patient with a prolactinoma. European Journal of Endocrinology 2015; 172:205-213. DOI:10.1530/EJE-14-0848.
(31) van der Lely AJ, Gomez R, Heissler JF, et al. Pregnancy in acromegaly patients treated with pegvisomant. Endocrine 2015; 49:769-773. DOI:10.1007/s12020-014-0508-3.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.