Abstrakt
Wstęp: W polskim systemie edukacji medycznej lekarze dentyści po ukończeniu studiów wyższych uzyskują prawo wykonywania zawodu z możliwością kontynuowania kształcenia. Jedną z form rozwoju podyplomowego jest szkolenie specjalizacyjne. W obliczu dynamicznych zmian demograficznych, gospodarczych i społecznych zachodzących w polskim społeczeństwie dostępność odpowiedniej liczby wykwalifikowanych specjalistów jest gwarancją bezpieczeństwa zdrowotnego. Prowadzenie rzetelnych analiz pozwala na wytyczenie właściwych kierunków rozwoju kształcenia specjalizacyjnego i jego dostosowanie do zmieniających się potrzeb zdrowotnych.
Cel artykułu: Celem pracy była ilościowa analiza i ocena zmian zachodzących w systemie kształcenia specjalizacyjnego lekarzy dentystów w specjalnościach leczenia w latach 2010-2020.
Materiał i metody: Analizie poddano dane z rejestru lekarzy odbywających szkolenie specjalizacyjne; rejestru podmiotów uprawnionych do prowadzenia tego szkolenia, prowadzonego przez Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie (CMKP); dane Centrum Egzaminów Lekarskich o liczbie lekarzy stomatologów przystępujących do egzaminu specjalizacyjnego oraz o liczbie wydanych dyplomów i zdawalności Państwowego Egzaminu Specjalistycznego. Analiza materiału miała charakter ilościowy.
Wyniki: Analiza rejestru danych o stomatologach odbywających szkolenie podyplomowe wskazuje, że w latach 2010-2020 sukcesywnie rosła liczba podmiotów oferujących specjalizacje stomatologiczne oraz liczba oferowanych przez nie miejsc szkoleniowych, w tym rezydenckich. Zmianom tym towarzyszył wzrost liczby lekarzy stomatologów odbywających szkolenia specjalizacyjne o 50% (52,3%) w 2020 roku w porównaniu do 2010 roku. Sytuacja różniła się istotnie w przypadku siedmiu analizowanych specjalizacji: stomatologii zachowawczej z endodoncją, stomatologii dziecięcej, ortodoncji, chirurgii stomatologicznej, periodontologii, protetyki stomatologicznej oraz chirurgii szczękowo-twarzowej.
Wnioski: W latach 2010-2020 wzrosła liczba szkolących się lekarzy stomatologów, odsetek osób odbywających specjalizację w ramach rezydentury, liczba podmiotów prowadzących szkolenie specjalizacyjne oraz liczba miejsc szkoleniowych.
Bibliografia
Act of December 5, 1996 on the professions of doctor and dentist (Journal of Laws of 2021, item 709, as amended).
Regulation of the Minister of Health of 27 April 2021 on the Final Medical Examination and Medical-Dental Final Examination (Journal of Laws, item 828).
Dorocki S., Swiętek A. (2013). Determinants of the Knowlegde-Based Services Development, on the Basis of the Analysis of Dental Bussiness in Poland. Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society, 21, 348-365.
Regulation of the Minister of Health of August 31, 2020 on the specialization of doctors and dentists (Journal of Laws, item 1536).
Regulation of the Minister of Health of 30 June 2020 on the definition of priority areas of medicine (Journal of Laws, item 1156).
Regulation of the Minister of Health of 6 September 2018 on the amount of the basic monthly salary of doctors and dentists specializing in residency (Journal of Laws of 2018, item 1737).
Baliński P., Krajewski R. Doctors and dentists in Poland - demographic characteristics. As of December 31, 2017, Supreme Medical Chamber, 2018.
Dentists 2016 - study report, Supreme Medical Chamber, Warsaw 2016 http://nil.org/uploaded files / 1575629638 dentists-2016-research-report.pdf, 09.03.2022.
Opportunities and barriers to professional development of doctors and dentists, NIL, Warsaw, 2012 http://nil.org.pl/uploaded files / 1575629037 report-opis.pdf, 09.03.2022.
Problems and barriers related to postgraduate education, NIL, Warsaw, 2016.
Aging of medical personnel - a challenge for the Polish health care system http: //www.sim.wz.uw.edu.pl/sites/default/files.artykuly/zofiaSkrzypczak.pdf , 11.03.2022.
Demography - doctors and dentists in Poland - 2017, NIL, 2018 http://nil.org.pl/uploaded images / 1575630206 demografia-2017.pdf, 10.03.2022.
Domagała A. Labor resources for health protection - staff shortages and methods of overcoming them. Institute of Public Health, Jagiellonian University Medical College, 2018.
Council of European Dentists, annual report, 2014.
C.S. Drugan, I.G. Chestnutt, J.R. Boyles The current working patterns and future Carter aspirations of specialist trainees in dentistry BDJ 2004.
Yousef H. Al.-Dlaigan Sahar F. AIBarakati, Fadheelah Al.-Habeeb, Manar Al.-Hulaily Career characteristics and postgraduate education of female dentist graduates of the College of Dentistry at King Saud University, Saudi Arabia https://doi.org/10.1016/j.sdentj.2011.10.005.
General Dental Council (Great Britain) https://www.gdc-uk.org/registration/your-registration/specialist-lists, 09.03.2022.
Moss J.P., Orosz M., Banoczy J. Specialization in Dentistry in Europe-A review Eur J Dent Educ 1999; 3: 180-183.
Directive of the European Parliament and of the Council No. 2005/36 / EC of September 7, 2005. on the recognition of professional qualifications (Journal of Laws UE L 255 of 30/09/2005, p. 22 as amended).
https://www.cem.edu.pl/aktualnosci/spece/spece_stat.php, 09.03.2022.
Nowak, J. & Keller, Daria & Żebryk, Paweł & Walkowiak, Jaroslaw. (2013). Availability of Residency Training Posts and Medical Interns' Specialty Choice Preferences in Poland. Journal of Medical Science. 82. 318–328.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.