Abstrakt
Wprowadzenie: System kształcenia specjalizacyjnego w Polsce podlega ciągłym zmianom, których celem jest dostosowanie go do zmieniających się potrzeb, przy jednoczesnym zapewnieniu najwyższej jakości kształcenia. Na potrzebę reform wskazują sami lekarze, którzy odbywają szkolenie specjalizacyjne i najlepiej znają jego mocne oraz słabe strony. Potencjalne zmiany powinny być oceniane i wdrażane na bieżąco, aby zapewnić ciągły rozwój systemu kształcenia specjalizacyjnego. Ponadto jakość kształcenia powinna być stale monitorowana w celu utrzymania odpowiedniego poziomu.
Cel artykułu: Celem pracy jest scharakteryzowanie zmian zachodzących w systemie kształcenia specjalizacyjnego w dziewięciu wybranych obszarach medycyny oraz w anestezjologii i intensywnej terapii w latach 2011-2020, ze szczególnym uwzględnieniem zmian ilościowych.
Materiał i metody: Materiałem do analizy są dane z rejestru lekarzy odbywających szkolenie specjalizacyjne prowadzone przez Centrum Podyplomowego Kształcenia Medycznego w Warszawie (CMKP) w latach 2011-2020, dane dostarczone przez Naczelną Izbę Lekarską (NIL) oraz Centrum Egzaminów Lekarskich (CEM) w latach 2011-2018. Analiza materiałowa miała charakter ilościowy i została przeprowadzona przy użyciu programu Microsoft Excel.
Wyniki: Przeprowadzona analiza danych wskazuje, że w analizowanym zestawie specjalizacji w latach 2011-2020:
- wzrosła liczba lekarzy odbywających szkolenia specjalizacyjne,
- zwiększył się udział lekarzy odbywających kształcenie specjalizacyjne w ramach rezydentury,
- zwiększył się udział kobiet w grupie lekarzy odbywających specjalizację,
- wzrosła liczba miejsc szkoleniowych,
- wzrosła liczba akredytowanych jednostek,
- zmniejszyło się wykorzystanie miejsc szkoleniowych (wzrosła liczba miejsc szkoleniowych przypadających na lekarza specjalistę), oraz
- średnia wieku osoby przechodzącej specjalizację uległa obniżeniu.
Wnioski: System kształcenia podyplomowego lekarzy w Polsce w latach 2011-2020 podlegał licznym reformom i stale się rozwijał. Specjalizacje modułowe zostały wprowadzone w celu poprawy dostępności i skrócenia czasu realizacji specjalizacji, które wcześniej były specjalizacjami szczegółowymi. Liczba lekarzy specjalizujących się w dziedzinach zabiegowych w Polsce wykazuje tendencję wzrostową.
Bibliografia
Regulation of the Minister of Health of August 31, 2020 on the specialization of doctors and dentists (Dz.U. poz. 1566).
https://www.gov.pl/web/uw-mazowiecki/rozpoczecie-specjalizacji3 [accessed 11 April 2020].
https://www.cmkp.edu.pl/ksztalcenie/studia-specjalizacyjne-lekarzy/programy-specjalizacji-lekarskich/specjalizacje-dotychczasowe/specjalnosci-lekarskie-podstawowe/ [accessed 11 April 2020].
https://www.cmkp.edu.pl/ksztalcenie/studia-specjalizacyjne-lekarzy/programy-specjalizacji-lekarskich/specjalizacje-dotychczasowe/specjalnosci-lekarskie-szczegolowe/ [accessed 11 April 2020].
https://www.cmkp.edu.pl/ksztalcenie/studia-specjalizacyjne-lekarzy/programy-specjalizacji-lekarskich/modulowe-programy-specjalizacji/ [accessed 11 April 2020]
Regulation of the Minister of Health of 2 July 2021 on the amount of the basic monthly salary of doctors and dentists specializing in residency (Dz.U. poz. 1218)
https://www.csioz.gov.pl/projekty/nasze-systemy/project/system-monitorowania-ksztalcenia-pracownikow-medycznych/ [accessed 11 April 2020].
https://www.csioz.gov.pl/fileadmin/user_upload/faq_smk_5c1a2415f4029.pdf [accessed 11 April 2020].
https://nil.org.pl/uploaded_files/1593710061_zestawienie-nr-03.pdf [accessed 19 July 2020].
https://nil.org.pl/uploaded_files/1633418981_za-wrzesien-zestawienie-nr-03.pdf [accessed 8 November 2021].
„Health and health care in 2012”, Statistics Poland, Warsaw 2013.
https://nil.org.pl/uploaded_files/1593710061_zestawienie-nr-04.pdf [accessed 8 November 2021].
https://www.gov.pl/web/zdrowie/liczba-miejsc-rezydenckich-dla-lekarzy-i-lekarzy-dentystow-ktorzy-rozpoczna-szkolenie-specjalizacyjne-na-podstawie-postepowania-kwalifikacyjnego-przeprowadzonego-1-31-marca-2020-r [accessed 8 November 2021].
https://www.gov.pl/web/zdrowie/liczba-miejsc-rezydenckich-dla-lekarzy-i-lekarzy-dentystow-ktorzy-rozpoczna-szkolenie-specjalizacyjne-na-podstawie-postepowania-kwalifikacyjnego-przeprowadzonego-1-31-pazdziernika-2020-r [accessed 8 November 2021].
https://www.gov.pl/web/zdrowie/liczba-miejsc-rezydenckich-dla-lekarzy-i-lekarzy-dentystow-ktorzy-rozpoczna-szkolenie-specjalizacyjne-na-podstawie-postepowania-kwalifikacyjnego-przeprowadzonego-1-31-marca-2021-r [accessed 10 November 2021].
https://www.gov.pl/web/zdrowie/minister-zdrowia-przyznal-wiecej-miejsc-rezydenckich [accessed 10 November 2021].
https://www.cem.edu.pl/aktualnosci/spece/spece_stat.php [accessed 8 November 2021].
https://www.politykazdrowotna.com/61202,nowa-lista-dziedzin-priorytetowych [accessed 8 November 2021].
Zgliczyński WS, et al. Physicians and Dentists–Staffing And Training System in Poland. Advances in Medical Sciences, 2016
https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/b33ab4c1-en.pdf?expires=1587495622&id=id&accname=guest&checksum=201B1308EED74A9F4C1F4E1282D63E7F [accessed 11 April 2020].
OECD Health Statistics 2018, https://doi.org/10.1787/health-data-en; Eurostat Database
https://ceoworld.biz/2021/04/27/revealed-countries-with-the-best-health-care-systems-2021/ [accessed 25 July 2020].
Jędrkiewicz H., “Migration of specialist doctors in selected magazines and online forums of medics”, Problems of Hygiene and Epidemiology, 2012.
Kautsch M., „Migrations of medical personnel and their effects on the functioning of the health care system in Poland ”, Public Health and Management, 2013.
https://www.rynekzdrowia.pl/Finanse-i-zarzadzanie/Lekarze-emeryci-ratuja-system-przed-kadrowa-katastrofa,186085,1.html [accessed 25 July 2020].
https://www.rynekzdrowia.pl/Finanse-i-zarzadzanie/Adam-Niedzielski-liczba-lekarzy-w-Polsce-rosnie-problem.em-jest-starzenie-sie-kadr,191461,1.html [accessed 25 July 2020]
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.